Βρες τη φράση!!

Πρσπαθήστε να βρείτε την κρυμμένη φράση της εικόνας

     Είχατε κάποιο αγαπημένο τηλεπαιχνίδι, που βλέπατε τα μεσημέρια μετά το σχολείο και παίζατε παράλληλα κι εσείς από το σπίτι; Αυτό που δεν έχανα ποτέ ήταν το "βρες τη φράση", στο οποίο δίνονταν σκιτσαρισμένες εκφράσεις ή παροιμίες και έπρεπε οι παίκτες να βρουν τη ζητούμενη γνωστή έκφραση.

     Χαζεύοντας μια μέρα στο ίντερνετ - τώρα το καλοκαίρι που δεν έχουμε πολλές δουλειές - έπεσα πάνω στο συγκεκριμένο σκίτσο. Μπορείτε να βρείτε τη φράση;


  Για να πώ την αλήθεια, κάποιος που δεν έχει ασχοληθεί ποτέ με τη γλωσσολογία και άρα δε γνωρίζει τη θεωρία του Chomky, ίσως δύσκολα να τα κατάφερνε. Για να προδώσω λοιπον το γρίφο, η φράση που ζητείται εδώ είναι: άχρωμες πράσινες ιδέες κοιμούνται μανιασμενα.

     Ξέρω πως αυτή τη στιγμή κάποιοι έχετε γουρλώσει τα μάτια και κοιτάτε με απορία, ενώ κάποιοι άλλοι γελάτε με νοημα. Αν ακούγατε από κάποιον κάτι τέτοιο, σίγουρα θα τον περνούσατε για τρελό ή πολλοί fun του αθλήματος, ίσως να έψαχναν τί θέλει να πει ο ποιητής. Γιατί όμως γίνεται αυτό;

     Στην πραγματικότητα, η φράση αυτή πρόκειται για τη γνωστή, στους γλωσσολογικούς κύκλους, μετάφραση της colorless green ideas sleep furiously την οποία χρησιμοποίησε ο Chomsky ως παράδειγμα για να αποδείξει πως πέρα από τη σωστή σύνταξη μιας πρότασης, είναι απαραίτητο να είναι και σημασιολογικά σωστή.

     Η παραπάνω πρόταση, με όποιον τρόπο και αν εκφωνηθεί, είτε ακόμη και κοιμούνται μανιασμένα άχρωμες πράσινες ιδέες, εξακολουθεί να μην είναι αποδεκτή. Το κύριο λάθος είναι η επιθετική φράση άχρωμες πράσινες ιδέες. Όχι γιατί δε μπορεί να υπάρξει μία άχρωμη ή μία πράσινη ιδέα - στο πλαίσιο της μεταφοράς, θα έβγαζε ίσως κάποιο νόημα - , αλλά γιατί δεν γίνεται η ... ιδέα να είναι συγχρόνως και άχρωμη και πράσινη. Σημασιολογικά, το πρώτο επίθετο δίνει την ιδιότητα της έλλειψης χρώματος στο ουσιαστικό, ενώ το δεύτερο επίθετο δίνει την ιδιότητα του πράσινου χρώματος (?). Άρα, το ένα επίθετο αναιρεί το άλλο και επομένως δε μπορούν να συνδυαστούν.

     Έτσι, για να μπορέσουμε να συνεννοηθούμε μεταξύ μας - εντάξει πέρα από το να θέλουμε πραγματικά να υπάρξει συνεννόηση, που παίζει καθοριστικό ρόλο πολλές φορές - θα πρέπει οι προτάσεις μας να είναι γραμματικά ορθές (αν και θα μπορούσαμε να καταλάβουμε τί θα ήθελε κάποιος λέγοντας: Η να έδωσε Αντώνης μήλα η Πέτρος ξεφλουδίσει για) θα πρέπει να είναι επισης και σημασιολογικά αποδεκτές. Να μην αντικρούουν τη λογική.

     Άλλο αντίστοιχο παράδειγμα τέτοιας φράσης είναι στα γαλλικά η φράση Le silence vertébral in dispose la voile licite καθώς και η Le cadavre exquis boira le vin nouveau. Αλλά νομίζω ο καθένας μπορεί να φτιάξει τέτοιου είδους προτάσεις... ειδικά αν θέλει να... τρελάνει κάποιον! Δοκιμάστε το αν και προειδοποιώ, μήν το παρακάνετε!!!

K.Π.